Çok Sayıda Dilde Kullanılan Kelimelerin Şaşırtıcı Kökenleri

Dünya genelinde toplamda 7,000 farklı dil olduğunu biliyor muydunuz? Özellikle belirli bölgelerde bile, farklı topluluklarda farklı kelimelerin kullanıldığını görüyoruz. Bu konuda Türkiye, güzel bir örnek oluşturuyor. Örneğin, Karadeniz bölgesinde kullanılan bir kelimeyi Anadolu'nun iç bölgelerindeki insanların anlaması oldukça zor olabilir.

Öte yandan, diller arasında her zaman bir değişim olmuştur. Bugün artan sosyal medya kullanımı sayesinde, her gün yeni bir kelime öğrenmek mümkündür. Geçmişte ise, kültürler birbirini savaşlar ve keşifler sırasında önemli ölçüde etkilemiştir. Kelimeler, yiyecekler ve icatlar dünyanın bir ucundan ötekine yayılmıştır.

Bazı kelimelerin anlamları neredeyse tüm dillerde benzerdir!

"Muz" anlamına gelen "banana" kelimesi neredeyse tüm Avrupa ülkelerinde kullanılmaktadır. Tabii ki, "muz" kelimesi Türkiye'ye yakın olan ülkelerde de oldukça yaygındır.

Bugün tartışacağımız kelime ise Arap topraklarından çıkıp Türkçe, İspanyolca ve hatta İngilizce'ye kadar uzanan bir kelime.

Twitter'da "kokenkelime" adlı bir kullanıcı, kelime kökenleri hakkında sık sık gönderiler paylaşmaktadır.

Bugün bizim ele alacağımız kelime, "checkmate" olarak İngilizcede kullanılmakta ve bu kelime Farsça "şah mat" kelimesinden gelmektedir.

"Checkmate" terimi aslında "şahın öldüğü" anlamına gelmektedir.

Benzer şekilde, "mevta" kelimesi de aynı kökten gelmektedir ve "ölü kişi" anlamına gelmektedir. Peki nasıl?

"Mevta" kelimesi Arapça "mawtā" kelimesinden dilimize girmiştir. Bu kelime Arapçada "ölüler" anlamına gelmektedir.

Arapça "mavta" kelimesi ise "mayyit" yani "ölü" anlamına gelen kelimenin çoğuludur.

Biraz daha derinlere indiğimizde, Arapça kelimenin İbranice ve Süryanice kelimelerle de eş anlamlı olduğunu görüyoruz. Birkaç farklı kaynakta, bu kelimenin kökeninin Akatça'dan gelen "matu/mat" kelimesine dayandığı belirtilmektedir.

Peki, "matador" kelimesi de bu kökten mi gelmektedir? Hadi bakalım görelim!

Daha önce bahsedilen gönderide, "matador" kelimesinin İspanyolcada da kullanıldığı belirtilmiştir. "Matar" İspanyolcada "öldürmek" anlamına gelirken, "matador" "katil" anlamına gelmektedir.

Küçük bir araştırma yaptığımızda, "matar" kelimesinin kökeninin Latin "mactatorem" kelimesinden geldiğini görüyoruz. Anlamı ise "katil"dir.

Ek olarak, Latin kelimenin kökeninin "matar" olduğu görülebilir. Peki bu kelime hangi diğer dillerde var?

Portekizcede "matar", İtalyanca "mattare", İspanyolca "mazar, maza, ammazzare" ve Latin dillerinde "mactare, mactate".

Bunların dışında, İngilizce'de "ölümcül" anlamına gelen "mortal" kelimesi de tabii ki benzerlik göstermektedir. Bu kelime, Fransızcada "morte" olarak bulunmakta ve Latince "mortuus" kelimesinden türetilmiştir.

Türkçede ise "mezar", "mort" ve "murdar" gibi birçok kelime bulunmaktadır.

Dillerin birbirlerinden bu kadar etkilenmiş olması gerçekten şaşırtıcı değil mi?